Szkoła Podstawowa nr 377
im. majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala"

WĘDZIDEŁKO JĘZYKA

Wędzidełko to pewna struktura anatomiczna języka – twór włóknisty pokryty błoną śluzową, który łączy powierzchnię języka z dnem jamy ustnej. Wykształca się już w życiu płodowym i nie spełnia żadnej użytecznej funkcji, ale jego zaburzenie może już istotnie wpłynąć na rozwój dziecka.

Skrócenie wędzidełka języka zwane jest ankyloglosją (ANKYLOGLOSSIA). Jest to wrodzone zaburzenie w obrębie jamy ustnej, które ogranicza ruchomość języka                   w  środkowej i przedniej jego części.

Krótkie wędzidełko może powodować wiele komplikacji w różnych okresach życia człowieka, takich jak:

• trudności ze ssaniem – język nie jest w stanie w odpowiedni sposób złapać brodawki czy smoczka, co może powodować problemy z karmieniem, a w konsekwencji utrwalenie się nieprawidłowego (infantylnego) sposobu połykania;
• trudności z jedzeniem – dziecko może się krztusić, dławić, kawałki jedzenia mogą wypadać z buzi, ponieważ funkcje gryzienia, przeżuwania i połykania pokarmu nie będą wspomagane prawidłową pracą języka;
• ślinienie – język znajduje się nieustannie na dnie jamy ustnej (nieprawidłowe ułożenie spoczynkowe języka) co uniemożliwia mu prawidłowe zgarnianie i przełykanie gromadzonej w jamie ustnej śliny, a jej nadmiar będzie wypływał poza buzię;
• wady wymowy – mało sprawny język ze skróconym wędzidełkiem uniemożliwia prawidłową realizację większości głosek, zwłaszcza [l] [r] [t] [d] [n] [sz] [ż] [cz] [dż], czasem również [k] [g]. Pozostałe głoski również mogą brzmieć nieprawidłowo, nieczysto;
• niska sprawność artykulacyjna – trudności z pionizacją języka oraz unoszeniem szerokiego języka, kłopoty z wykonywaniem nawet prostych ćwiczeń artykulacyjnych, problemy z ruchomością języka w obrębie buzi;
• wady zgryzu – prawidłowo ułożony w buzi język jest naturalnym szkieletem dla naszego podniebienia oraz zgryzu.

Przyczyną zbyt krótkiego wędzidełka może być:

• wrodzona nieprawidłowość w budowie warg i języka
• zbyt mała stymulacja języka
• dziedziczenie.

WĘDZIDEŁKA NIE DA SIĘ W ŻADEN SPOSÓB WYDŁUŻYĆ ANI ROZCIĄGNĄĆ.

Przy nieznacznym skróceniu możemy jedynie poprawić nieco ruchomość języka                              i wypracować nieco lepsze realizacje funkcji, ale nigdy nie będą one w pełni normatywne (prawidłowe).

Frenotomia to zabieg, który zaleca się w celu korekty wędzidełka podjęzykowego, którego celem jest ‘uwolnienie’ języka. Zabieg korekty wykonuje chirurg, laryngolog, ortodonta lub dentysta odpowiedniej specjalizacji. Sam zabieg polega na przecięciu lub wycięciu skróconej tkanki (wędzidełka), ale w zależności od typu wędzidełka i stopnia skrócenia zabieg będzie wyglądał inaczej.

Do zabiegu korekty wędzidełka należy się przygotować. Pacjent powinien wykonywać odpowiednie ćwiczenia i masaże co ułatwi pracę po zabiegu, kiedy to trzeba będzie intensywnie ćwiczyc, aby uniknąć zrostów. Czasami wystarczy jedno cięcie, ale może się zdarzyć, że zabieg będzie trzeba wykonać ponownie.

Korzyści płynące z korekty wędzidełka podjęzykowego to m.in.:

• lepsza ruchomość języka
• poprawa wyrazistości mowy i artykulacji
• lepsze jedzenie
• poprawa pozycji spoczynkowej języka
• właściwy tor oddechowy.

Literatura:

1. E.M. Skorek, Z logopedią na ty. Podręczny słownik logopedyczny.

2. D. Pluta Wojciechowska, Dyslalia obwodowa.

3. D.  Pluta Wojciechowska, B. Sambor, O różnych typach skróconych wędzidełek języka, ich ocenie i interpretacji wyników badań w logopedii.